Jak wybrać buty trekkingowe
Buty trekkingowe są w tej aktywności fizycznej kluczowym elementem. Waga plecaka, zmęczenie, orientacja w przestrzeni, jedzenie, wszystko to schodzi na drugi plan, jeśli bolą stopy. Wybór buta jest zatem podstawową sprawa zarówno dla początkujących wędrowców, jak i dla tych, którzy niejedną parę już wypróbowali. Czy istnieje idealny but trekkingowy? Czy możemy skończyć z bąblami i zmasakrowanymi stopami? Czy but może przetrwać dłużej niż sezon? Postaramy się odpowiedzieć na wszystkie te pytania.
Jak są zbudowane buty trekkingowe
Zaczniemy od budowy buta trekkingowego. Im lepiej się ją zna, tym łatwiej dokonać wyboru.
Podeszwa buta trekkingowego (1)
Podstawa buta to podeszwa. W zależności od użytych materiałów będzie mniej lub bardziej sztywna. Sposób wycięcia bieżnika ma wpływ na przyczepność do podłoża. Obecnie coraz więcej producentów próbuje opracować własne podeszwy – wśród nich Salomon i jego Contagrip. W podeszwie powinniśmy też zwrócić uwagę na jej kształt i szerokość.
Bieżnik: grubość i rozkład nacięć może również dostarczyć wskazówek. Uważać należy na zbyt grube podeszwy, które zmniejszają wyczucie terenu. Trezba mieć kontakt z podłożem, aby zapewnić sobie dobre wsparcie i bezpieczeństwo. Szerokie podeszwy mają zwykle proste wzory, ponieważ sama ich szerokość zapewnia stabilność. Bardziej złożone wycięcia zdradzają sportową naturę buta, który pozwoli na precyzyjne pokonanie pasażów technicznych.
Guma: kilkadziesiąt różnych materiałów wykorzystywane jest do produkcji podeszwy. Te bardziej miękkie nadają się bardziej dla wędrowców początkujących lub okazjonalnych, aby zapewnić optymalny stosunek jakości do ceny. Tego rodzaju podeszwa zużywa się najszybciej. Twarde gumy znajdują zastosowanie w butach do kostki lub za kostkę przeznaczonych dla zaawansowanych piechurów. Zużycie takiej podeszwy będzie wolniejsze.
Podeszwa środkowa (2)
Jest to element pośredni między podeszwą, a korpusem samego buta. Ma wpływ na amortyzację – jego grubość pochłania większość wstrząsów – oraz stabilność boczną. To ważne, bo sztywna podeszwa środkowa – ale nie za bardzo! – pozwala, aby but trekkingowy do kostki, a nawet niski, uzyskał stabilność większą niż sugeruje jego fason.
Buty trekkingowe niskie czy wysokie (3)
Cholewka wysoka: ma rozwiązać wszystkie problemy napotkane na trasie. Chroni kostkę, szczególnie mniej doświadczonych piechurów. Niezbyt wygodna, ciężka i ciepła
Niska cholewka: jeszcze kilka lat temu, trekking w czymś innym niż but z wysoką cholewką było niepojęte. Dzisiaj, niska cholewka nikogo nie zaskakuje. A dla kogo jest ? Tutaj są dwie możliwości: z jednej strony tanie, raczej wygodne, zadowolą sporadycznych spacerowiczów, którzy będą je wykorzystywać na wsi, w lesie i na łatwych trasach z niewielką różnicą wysokości. Z drugiej strony, modele droższe i bardziej zaawansowane technicznie zachwycą tych, dla których wędrówka jest równoznaczna z trasą poza szlakiem lub którzy wolą biegać niż chodzić.
Cholewka do kostki: kompromis doskonały – wystarczająco wysoka, aby zapewnić minimum wsparcia i niezbyt ciężka, aby być wygodnym butem do noszenia.
Skóra, czy materiał syntetyczny (4)
Kiedyś skóra była jednym z wyróżników buta trekkingowego. Tymczasem inżynierowie prześcigają się w pomysłach na zmniejszenie wagi i kosztów eksperymentując z łączeniem materiałów. Skóra nadal jest ceniona za wytrzymałość i nieprzemakalność, jednak jej ciężar i sztywność nie są zaletą. But z tworzywa syntetycznego jest lżejszy i wygodniejszy. Najlepszą opcją wydaje się być tutaj połączenie obu materiałów: skóry i syntetyku. Nie należy zapominać, że but trekkingowy zawsze powinien być wybierany z uwzględnieniem warunków, w jakich będzie noszony. Inaczej wybieramy buty trekkingowe całoroczne, inaczej na zimę, czy na lato. Syntetyki szybko przemakają, a skóra nie zapewnia stopie dobrej wentylacji.
Buty trekkingowe bez membrany, czy z membraną? (5)
Membrana, najczęściej Gore-Tex, cóż to takiego? Jest to warstwa wodoodporna i oddychająca jednocześnie. Inaczej mówiąc, nie przepuszcza wilgoci do wewnątrz zapewniając dobre odprowadzenie tejże na zewnątrz. Błędne jest przekonanie, że zastosowanie membrany w bucie zapewnia stopie ciepło i suchość. Należy pamiętać, że membrany różnią się między sobą, im droższy model, tym lepszej jakości membrana. W tańszych modelach nie wyścieła ona całego buta. Ważna jest tez ilość warstw – im ich więcej, tym bardziej but jest zabezpieczony. W terenie przekłada się to na ryzyko nasycenia membrany, która wchłonie tyle wody, że nie będzie w stanie prawidłowo odprowadzać wilgoci, w rezultacie stopa będzie mokra. Zatem z membraną, czy bez? Po raz kolejny przypomnimy, że wybór buta trekkingowego zależy od warunków użytkowania. No i trzeba pamiętać, że buty z membraną nie lubią upałów.
Sznurowanie (6)
Przyjrzymy się różnym rodzajom sznurowania w butach trekkingowych.
Klasyczne sznurówki: różnią się od tych, które mamy w obuwiu codziennym, zastosowanymi materiałami. Dzięki nim i okrągłemu przekrojowi są bardziej wytrzymałe i odporne na zużycie. Łatwo się jednak przez to poluzowują i rozwiązują.
Szybkie sznurowanie: żadnych węzłów, aby zasznurować cały but wystarczy pociągnąć za uchwyt, a następnie wsunąć go do specjalnej komory ukrytej w języku. Zaletą tego systemu jest równomierne zasznurowanie całego buta, co daje poczucie dobrego trzymania stopy. Niestety, jak do tej pory stosuje się go tylko w niektórych niskich modelach przeznaczonych do szybkiego marszu i fast-hiking.
Samoblokujące się haczyki: w butach trekkingowych do kostki i w modelach za kostkę stosuje się małe metalowe lub plastikowe zatrzaski. Blokują one sznurówki zanim zostaną zawiązane.
Wzmocniony nosek (7)
Wzmocnienie na nosku buta trekkingowego chroni palce przed uderzeniami i kamieniami. Godny polecenia dla trekkingu w górach iw trudnym terenie.
Język buta trekkingowego (8)
Wbrew pozorom, ważny element decydujący o komforcie chodzenia. Dzięki niemu do buta nie przedostanie się woda, piasek czy drobne kamienie.
Jaki but trekkingowy na jaką trasę
But należy dobrać do terenu wędrówki – inny na spacer po okolicy, inny w góry, jeszcze inny do lasu. Idealnie byłoby mieć kilka par dobranych do podejmowanych aktywności. Podpowiadamy, jak je wybierać.
Teren płaski lub z niewielkimi nierównościami: odradzamy buty solidne, sztywne i wysokie, lepsze będą niskie, niezbyt sztywne.
Zróżnicowana ścieżka, ze średnią wysokością, czasami nierówna: but powinien być jak najbardziej wszechstronny. Niezbyt techniczne, ale niezbyt łatwe. Polecamy buty niskie, dość sztywne i wytrzymały, lub buty do kostki zapewniające dobrą stabilność boczną.
Zróżnicowana ścieżka z wieloma nierównościami, czyli tereny górskie: stopa wymaga dużej stabilności, aby zapewnić pewne wsparcie i przyczepność. Zalecamy dość elastyczne buty z wysoką cholewką.
Trasa techniczna i trasa poza szlakiem: ten przypadek wymaga wyboru wysokiego i solidnego buta trekkingowego, który zapewni odpowiednie wsparcie na piargach, odpowiednie oparcie przy krótkiej wspinaczce i stabilność na mokrej trawie. Stawiamy na stabilność i bezpieczeństwo kosztem wagi. Podeszwy powinny być wąskie.
tekst: redakcja
